صنعتگران خواستار ورود دولت چهاردهم به رفع مشکلات تولید و صادرات شدند
مجوزهای جدید سد راه صنعت کاشی و سرامیک
فعالان صنعت کاشی و سرامیک معتقد هستند که صدور بیرویه مجوز احداث واحدهای جدید تولید کاشی و سرامیک در کشور آن هم در شرایطی که بسیاری از واحدهای تولید از تمام ظرفیت تولید خود استفاده نمیکنند و امکان صادرات این محصولات به شکل مناسب فراهم نشده است، میتواند ضررهای جبرانناپذیری را به این صنعت وارد کند.
کاشی و سرامیک ازجمله نیازمندیها در ساختوساز است. ظرفیت تولید در این حوزه در کشور بسیار بالا است، ولی براساس آنچه گفته شده نیمی از ظرفیت بهرهبرداری و تولید به دلایلی از چرخه خارج شده است و برخی از افرادی هم که وارد این صنعت شدند، به نابسامانیها در این بازار و حتی بازارهای صادراتی نظیر عراق دامن زدند و با رقابت سیاه باعث از دست رفتن امتیاز ایران در این بخش شدهاند.
با این حال فعالان این عرصه معتقدند که کاشی و سرامیک ارزش صادراتی زیادی دارد و با افزایش و ارتقای کیفیت تولید، میتوان بازارهای صادراتی خوبی به ویژه در منطقه داشت.
صنعت کاشی و سرامیک در حالی سال ۱۴۰۲ را پشت سر گذاشت که به دلیل محدودیتهای برق تابستان و همچنین فقدان گاز مورد نیاز در زمستان تقریبا سه ماه از سال فاقد تولید بود؛ در حالی شرکتها از این ناحیه به شدت متضرر شدند که بیش از ۹۵ درصد شرکتها با مشارکت بخش خصوصی راهاندازی شده و میتوان گفت اساس و شالوده صنعت کاشی و سرامیک منطبق بر شعار سال ۱۴۰۳ «جهش تولید با مشارکت مردم» بوده است.
با وجود این، متاسفانه دولت به جای حل این مشکل که البته مربوط به تمام صنایع است، احداث نیروگاهها توسط صنعت را مطرح میکند، در حالی که هر کسی باید حرفه تخصصی و تولیدی خودش را انجام دهد و طبق قانون، دولت هم از ابتدا این وظیفه را بر عهده دارد.
با توجه به صدور بیرویه مجوز احداث واحدهای جدید تولید کاشی و سرامیک در کشور، آن هم در شرایطی که بسیاری از واحدهای تولید از تمام ظرفیت تولید خود استفاده نمیکنند و امکان صادرات این محصولات به شکل مناسب فراهم نشده است، همچنان با تولید مازاد بر نیاز داخلی روبهرو هستیم.
نامه اعتراضی فعالان صنعت به رئیس اتاق ایران
در همین راستا رامین حسنزاده، دبیر و عضو هیئت مدیره انجمن صنفی تولیدکنندگان کاشی و سرامیک کشور در نامهای به صمد حسنزاده، رئیس اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران توضیحاتی را در این زمینه مطرح کرد و خواستار ساماندهی در صدور مجوزهای جدید در این صنعت شد. در متن این نامه آمده است:
«در طی سنوات گذشته بیش از 1.5 میلیارد مترمربع برای تولید کاشی و سرامیک در کشور مجوز صادر شده است، در حال حاضر بیش از ۷۵۰ میلیون مترمربع ظرفیت تولید در کارخانجات کاشی و سرامیک ایجاد شده که چند برابر نیاز داخلی است و در بهترین حالت ۲۰۰ میلیون مترمربع آن در کشور مصرف میشود.
علیرغم اینکه در سالهای اخیر شاهد افزایش مستمر صادرات این محصولات به کشورهای مختلف بودهایم، اما باز هم شاهد هستیم که واحدهای تولیدی به دلیل عدم کشش بازار داخلی به طور متوسط با 65 درصد ظرفیت خود در حال فعالیت هستند و عملا 35 درصد ظرفیت نصب شده بلااستفاده مانده است و موجب اتلاف سرمایههای ملی شده است و از طرفی بخش زیادی از این محصولات در انبار کارخانجات و عاملین فروش دپو میشود.
بنابراین با توجه به شرایط مزبور و تولید مازاد بر نیاز داخلی، منجربه رقابت منفی بین تولیدکنندگان، قیمتشکنی و ارزان-فروشی محصولات و همچنین لطمه به برند ایرانی در بازارهای جهانی شده است. از طرفی در طی سالهای اخیر با توجه به کمبود و ناترازی انرژی در کشور و عدم تامین گاز و برق واحدهای تولیدی، صدمات و خسارات زیادی به کارخانجات کاشی و سرامیک وارد شده است و موجب توقف تولید، خسارت به ماشینآلات، از دست رفتن مشتریان و همچنین افزایش بهای تمام شده محصولات شده است. »
امکان صادرات مازاد تولید فراهم نیست
در ادامه این نامه آمده است: «از آنجا که به دلایلی نظیر تحریمها و همچنین فقدان روابط تجاری سازنده، امکان صادرات مازاد بر نیاز داخلی فراهم نیست و معدود صادرات نیز عمدتا به کشور عراق صورت میگیرد؛ بنابراین همانطور که اشاره شد، اهالی این صنعت ترجیح میدهند تا با تمام ظرفیت تولید نداشته باشند و به همین خاطر در سالهای اخیر جلسات مشترکی در دورههای مختلف با اعضای کمیسیون صنایع و همچنین مسئولان امر در دولت گذشته داشتیم تا از صدور مجوز برای بازاری که فاقد متقاضی است، جلوگیری شود که البته درخواست ما هیچ زمانی مورد توجه قرار نگرفت و همچنان مجوزها توسط وزارت صمت به سرعت در حال صدور است و نکته جالب این است که مجوزها بدون انشعاب آب و برق و گاز به شرکتها داده میشود.
لذا مشکلات فوق نشان میدهد که صدور مجوز احداث واحدهای تولیدی در سطح کشور بدون توجه به توسعه پایدار و تامین زیرساختهای لازم ازجمله انرژی (گاز و برق) لجستیک، محیط زیست و... شکل گرفته است.
این در حالی است که علیرغم مشکلات مزبور همچنان شاهد صدور مجوز برای احداث واحدهای جدید در سطح کشور توسط وزارت صنعت، معدن وتجارت هستیم که اصلا با توجه به ظرفیتهای ایجادشده و ناترازی و کمبود تامین گاز، برق و عدم کشش بازار؛ توجیه اقتصادی ندارد و به یقین ایجاد واحدهای جدید، موجب تشدید کمبود انرژی و توقف و تعطیلی بیش از پیش واحدهای تولیدی میشود.»
تحریم دست و پای تولیدکنندهها را بسته است
در این نامه ذکر شده است: «همچنین این موضوع قابل ذکر است که انجمن تولیدکنندگان کاشی و سرامیک کشور طی سنوات گذشته با پیشبینی این مشکلات و به منظور پیشگیری از بدترشدن شرایط این صنعت مکررا با وزارت صمت و سازمانهای مربوطه، مذاکره و مکاتبه و درخواست نموده است که صدور مجوزهای جدید برای ایجاد واحدهای کاشی و سرامیک با کارشناسی و توجه ویژه به توسعه پایدار و آیندهنگری و همچنین متناسب با امکانات و زیرساختهای آن و ظرفیت و كشش بازارهاى داخلى و خارجى صورت پذیرد كه متأسفانه مورد توجه قرار نگرفته است و به نظر میرسد توسعه كمى واحدها بدون توجه به توسعه پایدار از اهمیت بیشترى برخوردار است.
این اتفاقات در حالی میافتد که صنعت کاشی و سرامیک ایران به دلیل بهرهبردن از آخرین تکنولوژیهای روز دنیا قادر است با بالاترین کیفیت و استانداردهای جهانی به کشورهای اروپایی صادرات داشته باشد، اما متاسفانه شرایط تحریم دست و پای تولیدکننده ایرانی را هم از نظر میزان تولید و هم از نظر کیفیت بسته است؛ درواقع نه در کشور و نه در بازارهای صادراتی، تقاضایی برای کاشی و سرامیک درجه یک که به طور طبیعی قیمت بالاتری دارد، شاهد نیستیم؛ بنابراین تولیدکنندهها بر اساس نیاز بازار و قدرت خرید مردم مجبورند کیفیت را تغییر دهند.
در چنین اوضاعی اگر میخواهیم شرایط تغییر کند باید بپذیریم که اقتصاد ما حال و روز خوشی ندارد و مریض است تا در مرحله بعد برای آن برنامه کوتاهمدت و بلندمدت ترسیم کنیم. از طرفی باید سعی دولت رفع تحریمها باشد، چراکه تحریمها بزرگترین مانع پیشرفت اقتصادی و جهش تولید به شمار میرود. نکته دیگر اینکه بخش خصوصی صنعت کاشی و سرامیک که درواقع سرمایهگذاران مردمی هستند، مطالبات بالایی از دولت دارند و امیدواریم در سریعترین زمان این مطالبات تسویه شوند تا شرکتها بتوانند پایداری تولید را ادامه دهند.»
لزوم گفتوگوی دولت و بخش خصوصى
در پایان این نامه آمده است؛ «لذا با عنایت به توضیحات فوق، به منظور بیشگیرى از اتلاف سرمایههای ملى و حفظ واحدهاى فعلى، از جنابعالى به عنوان رئیس پارلمان بخش خصوصى تقاضا داریم مساعدت فرمائید با بهرهگیرى از ظرفیت اتاق ایران موضوع صدور مجوزهاى جدید احداث واحدهاى تولید كاشى و سرامیک در شوراى گفتوگوی دولت و بخش خصوصى و جلسات مشترک با وزارت صمت و سازمانهاى ذیربط مطرح و تأكید گردد صدور مجوزهاى جدید متوقف شود و متقاضیان سرمایهگذارى در تولید كاشى و سرامیک به صنایع كم انرژىبر، یا زنجیرههاى تكمیل تولید كاشى و سرامیک هدایت شوند، در غیر این صورت چنانچه مجوز جدید صادر مىگردد درخصوص تأمین برق و گاز واحدهاى جدید تدابیرى اندیشیده شود كه از سهم فعلى واحدهاى تولیدى به آنها اختصاص نیابد و واحدهاى جدید متعهد گردند كه گاز و برق مورد نیازخود را رأسـا از طریق سرمایهگذاریهاى خود در این حوزه تامین نمایند.»