همزمان با اجرای سیاست سانسور بازار صورت گرفت
سقوط آزاد قدرت خرید مسکن
بررسی تصویر منتشرشده از بازار مسکن در گزارش جدید بانک مرکزی، یک نکته را به خوبی مشخص میکند و آن هم رکود شدید در بازار مسکن است که در پی ناتوانی شدید متقاضیان برای خرید مسکن ایجاد شده است.
چندی پیش بانک مرکزی بعد از ۱۰ ماه وقفه، آمار مربوط به تحولات بازار مسکن را منتشر کرد. دادههای سیاستگذار پولی و بانکی از وضعیت بازار مسکن نشان میدهد که اگرچه متوسط ماهانه قیمت مسکن در تابستان کاهشی و متوسط تورم مسکن در این فصل منفی بوده است، اما در مقابل آن، متوسط رشد معاملات هم در تابستان منفی و آمارهای بازار مسکن، کاهش حجم معاملات را به ثبت رسانده است.
به گزارش «خانمان» شواهد آماری نشان میدهد که در هشت ماه گذشته، تنها در یک ماه رشد نقطه به نقطه معاملات مسکن در تهران افزایش یافته است. به عبارتی، در خرداد امسال تعداد معاملات مسکن تهران ۷۵.۵ درصد نسبت به خرداد سال گذشته کاهش یافته است که این بیشترین افت حجم معاملات مسکن از فروردین سال ۹۶ به حساب میآید.
کاهش 42 درصدی معاملات در مهر ماه امسال
با این وجود، به نظر میرسد در اولین ماه از پاییز ۱۴۰۲ اندکی از عمق رکود معاملات در تهران کاسته شد؛ اگرچه باز هم شاهد کاهش شدید تعداد معاملات نسبت به سال گذشته هستیم. در مهر امسال سه هزار و ۱۳۳ واحد مسکونی در تهران معامله شده که نسبت به ماه قبل ۲۰ درصد افزایش و نسبت به مدت مشابه در سال قبل ۴۲.۲ درصد کاهش یافته است.
بر همین اساس، دادههای جدید بانک مرکزی نشان میدهد که در مهر ماه ۱۴۰۲ قیمت هر مترمربع مسکن در تهران به ۷۶ میلیون و ۶۰ هزار تومان رسیده است؛ عددی که پس از رکورد عجیب قیمتی در اردیبهشت امسال رقم خورده است. در اردیبهشت ۱۴۰۲ قیمت هر متر مربع مسکن در تهران، ۱۰۷.۲ درصد نسبت به اردیبهشت پارسال بیشتر شد. این رقم بالاترین رکورد ثبت شده از آبان ۹۹ به بعد بوده و یک رکورد ۳۰ ماهه محسوب میشود.
زمان انتظار برای خرید مسکن از یک قرن گذشت
مشاهده این تصویر از بازار مسکن، یک نکته را به خوبی مشخص میکند و آن هم رکود شدید در بازار مسکن است؛ اینکه به نظر میرسد سقوط شدید قدرت خرید، قیمتها در بازار را نزولی کرده است.
به طور استاندارد افراد باید یکسوم حقوق ماهانه خود را به مسکن اختصاص دهند و بر همین اساس، حالا زمان انتظار برای خانهدار شدن کارگران افزایش چشمگیری پیدا کرده است. با توجه به حقوق ۸ میلیون تومانی وزارت کار، اکنون کارگران باید حدود ۲۸ سال در انتظار باشند تا بتوانند با یکسوم حقوق خود در تهران، تنها یک متر خانه بخرند. با همین محاسبات همچنین کارگران باید ۱۰۶ سال منتظر بمانند تا بتوانند خانهای ۵۰ متری بخرند.
این در شرایطی است که دیگر وامهای خرید مسکن، پاسخگوی نیاز متقاضیان بازار مسکن نیست، زیرا ارقام بازپرداختی، بسیار فراتر از توان اقشار متوسط به پایین جامعه رفته است.
مردم توان پرداخت اقساط وامهای بانکی را ندارند
در چنین شرایطی کارشناسان اعتقاد دارند که هماکنون بازار مسکن از دو سمت، زیر تیغ افت فشار تقاضا قرار دارد. از یک سو رکود معاملات ناشی از خروج تقاضای مصرفی و از سوی دیگر خروج سرمایهگذارها از این بازار، فضای معاملات خرید و فروش آپارتمان را رکودی کرده است.
چرایی شکست سیاست سانسور بازار مسکن
گزارش جدید بانک مرکزی از تحولات بازار مسکن پایتخت تورم ماهانه اسفند پارسال را ۱۴ درصد نشان میدهد که بالاترین میزان ظرف چهار سال گذشته است
قیمت مسکن در تهران ظرف ۱۰ ماه قبلی که گزارشهای رسمی سانسور میشد، حدود ۶۰ درصد رشد داشته است.
بانک مرکزی در حالی میانگین قیمت خانههای تهران در مهرماه امسال را حدود متری ۷۶ میلیون اعلام کرده که قبل از توقف انتشار آمارهای رسمی از فعلوانفعالات بازار مسکن پایتخت این عدد نزدیک متری ۴۸ میلیون محاسبه میشد. در این مدت رکورد قیمت خانههای تهران برای شش ماه متوالی جابهجا شده و اسفند سال گذشته شاهد ثبت بالاترین تورم ماهانه از چهار سال قبل بودیم.
قیمت مسکن از زمان توقف انتشار آمار
در حال حاضر قیمت خانه در تهران در حالی از متری ۷۶ میلیون تومان عبور کرده که آذر پارسال همزمان با انتشار آخرین دادههای رسمی از بازار مسکن در سال ۱۴۰۱، این عدد حدود ۴۸ میلیون تومان تخمین زده میشد. قیمت مسکن در تهران یک ماه بعد به مرز متری ۵۲ میلیون تومان نزدیک شد و روند صعودی قیمتها تا پایان سال ادامه داشت. متوسط قیمت خانههای تهران در دیماه پارسال به متری ۵۱ میلیون و ۹۸۰ هزار تومان رسید و در ماههای بهمن و اسفند هر متر آپارتمان مسکونی بهترتیب حدود ۵۷ و ۶۵ میلیون تومان معامله شدند.
گزارش تحولات بازار مسکن که بهتازگی در سایت بانک مرکزی بارگذاری شده، مشخص میکند افزایش قیمت مسکن با شروع سال جدید ادامه داشته و در فروردین امسال هر متر آپارتمان مسکونی بهطور متوسط ۶۶ میلیون و ۴۴۰ هزار تومان خریدوفروش شده است. در ماههای اردیبهشت و خرداد هم اتفاق جدیدی در روند معاملات بازار مسکن تهران رخ نداده و ارزش هر متر آپارتمان مسکونی به محدود متری ۷۵ و ۷۸ میلیون تومان رسیده است.
قیمت مسکن با این حال از تیرماه و شروع تابستان مسیر جدیدی پیدا کرد و ظرف سه ماه از محدوده متری ۷۸ تا حدود ۷۵ میلیون و ۳۰۰ هزار تومان عقب رفت. حالا طبق گزارش اخیر بانک مرکزی، متوسط قیمت مسکن در مهر امسال به متری ۷۶ میلیون تومان رسید و با این اوصاف شاهد رشد ۵۸ درصدی قیمت خانههای پایتخت در ۱۰ ماه گذشته بودیم که به معنی رشد تقریبا ۲۸ میلیونی قیمت هر متر خانه در پایتخت است.
رکورد ماهانه افزایش قیمت مسکن شکست
گزارش تحولات بازار مسکن تهران که توسط بانک مرکزی دردسترس عموم قرار میگیرد، در یکسری از بخشها با چیزی که مرکز آمار ایران تحتعنوان شاخص و متوسط قیمت آپارتمانهای مسکونی منتشر میکند متفاوت است، اما در گزارشهای جداگانه و جدید این دو نهاد یک نقطه مشترک و معنادار وجود دارد؛ تورم ماهانه ۱۴ درصدی بازار مسکن در اسفند پارسال.
تورم ماهانه اسفند ۱۴۰۱ در حالی حدود ۱۴ درصد محاسبه شده که برمبنای دادههای خود مرکز آمار این عدد حداقل در چهار سال گذشته بیسابقه است و بعد از سه سال تورم بازار مسکن پایتخت دوباره دورقمی شده است. در همان برهه متوسط قیمت مسکن در تهران بهگواه گزارش بانک مرکزی ظرف یک ماه از متری ۵۷ میلیون و ۱۴۰ هزار تومان به ۶۵ میلیون و ۲۴۰ هزار تومان ارتقا پیدا کرد.
کاهش 70 درصدی معاملات نسبت به 1401
حجم معاملات مسکن تهران ظرف ۱۰ ماه گذشته حدود ۷۰ درصد آب رفته است. در مهرماه امسال درحالی شاهد خریدوفروش سه هزار و ۱۳۳ آپارتمان مسکونی در تهران بودیم که بانک مرکزی میگوید تعداد واحدهای خریدوفروش شده در آذر پارسال ۱۰ هزار و ۱۸۴ واحد بوده است.
حجم معاملات بازار مسکن از آذر پارسال و همزمان با اعمال سانسور در اعلام قیمتها، رو به کاهش رفته است. در فروردین امسال که البته بهشکل سنتی و بهخاطر شروع سال جدید از حجم معاملات مسکن آب میرود، فقط هزار و ۷۵۷ خانه در کل تهران منتقل شده و در ماههای بعدی هیچوقت تعداد خریدوفروشهای ماهانه به چهار هزار و ۴۰۰ واحد نرسیده است.