درپی سایه سنگین سیاستهای غلط بر بازار سرمایه
بورس از سکه افتاد
در چند روز ابتدایی فعالیت بورس در تابستان، شاهد مثبت شدن کمتوان بورس بودیم؛ اما همچنان توقف انتشار اوراق ماندگار نیست به همین دلیل واکنش بورس احتمالا نوسانی خواهد ماند.
در ماههای اخیر مهمترین چالش بورس خروج پول از بازار سهام به بازار بدهی بوده است. در هفته گذشته بازار رو به تقاضا رفت، اما هنوز قدرت خریداران به سطحی نرسیده که با قاطعیت گفت که بازار وارد روند صعودی شده است.
در حال حاضر موضوع کسری بودجه دولت هم جدی است؛ به همین دلیل نمیتوان توقف انتشار اوراق قرضه را جدی گرفت. از طرف دیگر شرکتها نمیتوانند از بازار پول منابع مورد نیاز خود را تامین کنند. به همین دلیل ورود به بازار ثانویه برای شرکتها مسیر تامین مالی جدیدی را ایجاد کرده است.
در حال حاضر به محض ورود شرکت به بازار ثانویه، میتواند با افزایش تعداد سهم در بازار اولیه تامین مالی را انجام دهند و تامین مالی را در بازار ثانویه انجام دهند. بنابراین فعلا انتشار اوراق متوقف شده، اما به طور قطع موج جدیدی از انتشار اوراق آغاز میشود.
ضرورت اصلاح سیاستهای حمایتی
فردین آقابزرگی، کارشناس بازار سرمایه با اشاره به اینکه در حال حاضر دولت با کسری بودجه مواجه است، گفت: فعلا توقف انتشار اوراق میتواند به روند مثبت بازار سهام کمک کند. اما در ادامه دوباره اوراق نقدینگی بازار را جذب میکند. به همین دلیل دولت باید سیاستهای حمایتی همچون اصلاح قیمتگذاری دستوری، معافیتهای مالیاتی و... را به نفع شرکتهای بورسی اصلاح کند.
وی با تاکید بر اینکه وقتی بنیاد بازار سهام مثبت شود، انتشار اوراق نمیتواند در بازار تاثیر بگذارد، اظهار کرد: درواقع سهام وقتی ارزنده باشد و تصمیمات خلقالساعه وجود نداشته باشد، سرمایهگذاری در بازار سهام اتفاق میافتد.
آقابزرگی افزود: به طور قطع تامین مالی از طریق بازار بدهی در تمام دنیا وجود دارد. بسیاری از شرکتها در ایران نمیتوانند از طریق بازار پول تسهیلات دریافت کنند. به همین دلیل مجبور به انتشار اوراق هستند.
نقش سرمایهگذار و سرمایهپذیر در بازار بدهی
با توجه به اینکه بازار سرمایه بستری برای ارتباط سرمایهگذارها با سرمایهپذیران است؛ تامینکنندگان، معمولا شامل بانکها، هلدینگها، موسسات تامین مالی، سرمایهگذاران و… هستند.
در دنیا بیشتر بازارها در مراکز مالی بزرگ مانند نیویورک، لندن، سنگاپور و هنگ کنگ روی بازار بدهی متمرکز هستند. در ایالات متحده آمریکا، بازارهای سرمایه از عرضهکنندگان و استفادهکنندگان وجوه تشکیل شده است. در ایران مؤسساتی مانند صندوقهای بازنشستگی، شرکتهای بیمه و در بازار بدهی فعال هستند. به همین دلیل در صورتی که انتشار اوراق در بازار بدهی ادامه یابد، روند صعودی بورس به تاخیر میافتد.
در بازار سرمایه آمریکا هنگامی که یک شرکت سهام یا اوراق قرضه جدید را برای اولین بار به صورت عمومی میفروشد، مانند عرضه اولیه عمومی (IPO) انجام میشود. هنگامی که سرمایهگذاران اوراق بهادار را در بازار سرمایه اولیه خریداری میکنند، یک شرکت پذیرهنویسی را استخدام میکند تا آن را بررسی کند.
در کشورهای توسعهیافته شرکتهای که برای نخستینبار سهام و اوراق قرضه جدید را به عموم میفروشند، عرضه اولیه عمومی یا IPO انجام میدهند.
این معاملات فرصتی را برای سرمایهگذاران فراهم میکند تا از بانکی که پذیرهنویسی اولیه را برای یک سهام خاص انجام داده، اوراق بهادار بخرند. IPO زمانی اتفاق میافتد که یک شرکت خصوصی برای نخستینبار سهام را برای عموم منتشر میکند.
بازار ثانویه برای شرکتها ویژگی تامین مالی جدیدی را ایجاد میکند. به محض ورود شرکت به بازار ثانویه، میتواند با افزایش تعداد سهم در بازار اولیه تامین مالی را انجام دهد. همچنین هزینه تامین مالی را در بازار ثانویه تامین کنند.
سرمایهگذاران مانند صندوقهای تامینی و بانکها میتوانند اوراق قرضه کوتاهمدت و بلندمدت جدید را در بازار اولیه منتشر کنند.
تامین مالی در بازارهای بورس خارجی
در بورس آمریکا بازار ثانویه دو دسته متفاوت دارد؛ بازارهای حراج و بازارهای سفتهبازی یا نوسانگیری. سرمایه جدید از طریق سهام و اوراق قرضهای که در بازار سرمایه اولیه منتشر و به سرمایهگذاران عرضه میشود، تامین میشود.
در حالی که معاملهگران و سرمایهگذاران متعاقبا آن اوراق را در بازار سرمایه ثانویه بین یکدیگر خریداری میکنند و میفروشند؛ شرکتهایی که سرمایه خود را افزایش میدهند میتوانند از طریق سرمایهگذاری خطرپذیر یا با ریسک معین به دنبال جذب تامین مالی باشند.
زمانی که سهام برای نخستینبار به صورت عمومی در بازار سهام عرضه میشود، میتوانند بیشترین مبلغ را از طریق عرضه اولیه عمومی به دست آورند. ویژگی تعیینکننده بازار ثانویه این است که سرمایهگذاران بین خود معامله میکنند.
یعنی در بازار ثانویه، سرمایهگذاران اوراق بهادار منتشرشده قبلی را بدون دخالت شرکتهای ناشر معامله میکنند. به عنوان مثال اگر سهام شرکت آمازون خریداری شود، فقط با سرمایهگذار دیگری که سهام آمازون را در اختیار دارد، ارتباط برقرار میشود. شرکت آمازون مستقیما با این تراکنش درگیر نیست.
در بازارهای بدهی، در حالی که اوراق قرضه تضمین میشود که ارزش اسمی کامل را در سررسید به صاحب خود بپردازد، این تاریخ اغلب سالهای آینده است. در عوض، دارندگان اوراق قرضه میتوانند اوراق قرضه را در بازار ثانویه با سود خالص بفروشند.
جلوگیری از افت بیشتر بازار سرمایه
براساس این گزارش، بازار سرمایه بهار منفی داشت. هرچند در دو روز ابتدایی فعالیت بورس در تابستان شاهد مثبت شدن کمتوان بورس بودیم؛ اما همچنان صفهای عرضه از فروشندگان خالی نشده است. با وجود اخبار خوبی که راجع به کاهش نرخ بهره و افزایش نرخ دلار نیما تا محدوده ۴۳ هزار تومان اتفاق افتاده است.
جریان پول ترجیح میدهد به واسطه ریسکهای سیاسی تماشاچی بازار باشد. در چنین فضایی بهترین استراتژی بهنظر ایجاد محدودیت نرخ اخزا و اوراق باشد. این موضوع تنها راه ممکن برای جلوگیری از افت بیشتر بازار سرمایه بود. حتی برخی اقدامات از قبیل تزریق پول از صندوق توسعهملی به بازار سرمایه نمیتواند گرهگشای تالار شیشهای نشد.
بستر رشد بازار سرمایه باتوجهبه قیمتهای حال حاضر و کاهش نرخ بهره بیشازپیش فراهم شده است. اما فعلا سهامداران سیگنال ورود دریافت نکردهاند.
در ماههای اخیر مهمترین چالش بورس خروج پول از بازار سهام به بازار بدهی بوده است. در هفته گذشته بازار رو به تقاضا رفت، اما هنوز قدرت خریداران به سطحی نرسیده که با قاطعیت گفت که بازار وارد روند صعودی شده است.
در حال حاضر موضوع کسری بودجه دولت هم جدی است؛ به همین دلیل نمیتوان توقف انتشار اوراق قرضه را جدی گرفت. از طرف دیگر شرکتها نمیتوانند از بازار پول منابع مورد نیاز خود را تامین کنند. به همین دلیل ورود به بازار ثانویه برای شرکتها مسیر تامین مالی جدیدی را ایجاد کرده است.
در حال حاضر به محض ورود شرکت به بازار ثانویه، میتواند با افزایش تعداد سهم در بازار اولیه تامین مالی را انجام دهند و تامین مالی را در بازار ثانویه انجام دهند. بنابراین فعلا انتشار اوراق متوقف شده، اما به طور قطع موج جدیدی از انتشار اوراق آغاز میشود.
ضرورت اصلاح سیاستهای حمایتی
فردین آقابزرگی، کارشناس بازار سرمایه با اشاره به اینکه در حال حاضر دولت با کسری بودجه مواجه است، گفت: فعلا توقف انتشار اوراق میتواند به روند مثبت بازار سهام کمک کند. اما در ادامه دوباره اوراق نقدینگی بازار را جذب میکند. به همین دلیل دولت باید سیاستهای حمایتی همچون اصلاح قیمتگذاری دستوری، معافیتهای مالیاتی و... را به نفع شرکتهای بورسی اصلاح کند.
وی با تاکید بر اینکه وقتی بنیاد بازار سهام مثبت شود، انتشار اوراق نمیتواند در بازار تاثیر بگذارد، اظهار کرد: درواقع سهام وقتی ارزنده باشد و تصمیمات خلقالساعه وجود نداشته باشد، سرمایهگذاری در بازار سهام اتفاق میافتد.
آقابزرگی افزود: به طور قطع تامین مالی از طریق بازار بدهی در تمام دنیا وجود دارد. بسیاری از شرکتها در ایران نمیتوانند از طریق بازار پول تسهیلات دریافت کنند. به همین دلیل مجبور به انتشار اوراق هستند.
نقش سرمایهگذار و سرمایهپذیر در بازار بدهی
با توجه به اینکه بازار سرمایه بستری برای ارتباط سرمایهگذارها با سرمایهپذیران است؛ تامینکنندگان، معمولا شامل بانکها، هلدینگها، موسسات تامین مالی، سرمایهگذاران و… هستند.
در دنیا بیشتر بازارها در مراکز مالی بزرگ مانند نیویورک، لندن، سنگاپور و هنگ کنگ روی بازار بدهی متمرکز هستند. در ایالات متحده آمریکا، بازارهای سرمایه از عرضهکنندگان و استفادهکنندگان وجوه تشکیل شده است. در ایران مؤسساتی مانند صندوقهای بازنشستگی، شرکتهای بیمه و در بازار بدهی فعال هستند. به همین دلیل در صورتی که انتشار اوراق در بازار بدهی ادامه یابد، روند صعودی بورس به تاخیر میافتد.
در بازار سرمایه آمریکا هنگامی که یک شرکت سهام یا اوراق قرضه جدید را برای اولین بار به صورت عمومی میفروشد، مانند عرضه اولیه عمومی (IPO) انجام میشود. هنگامی که سرمایهگذاران اوراق بهادار را در بازار سرمایه اولیه خریداری میکنند، یک شرکت پذیرهنویسی را استخدام میکند تا آن را بررسی کند.
در کشورهای توسعهیافته شرکتهای که برای نخستینبار سهام و اوراق قرضه جدید را به عموم میفروشند، عرضه اولیه عمومی یا IPO انجام میدهند.
این معاملات فرصتی را برای سرمایهگذاران فراهم میکند تا از بانکی که پذیرهنویسی اولیه را برای یک سهام خاص انجام داده، اوراق بهادار بخرند. IPO زمانی اتفاق میافتد که یک شرکت خصوصی برای نخستینبار سهام را برای عموم منتشر میکند.
بازار ثانویه برای شرکتها ویژگی تامین مالی جدیدی را ایجاد میکند. به محض ورود شرکت به بازار ثانویه، میتواند با افزایش تعداد سهم در بازار اولیه تامین مالی را انجام دهد. همچنین هزینه تامین مالی را در بازار ثانویه تامین کنند.
سرمایهگذاران مانند صندوقهای تامینی و بانکها میتوانند اوراق قرضه کوتاهمدت و بلندمدت جدید را در بازار اولیه منتشر کنند.
تامین مالی در بازارهای بورس خارجی
در بورس آمریکا بازار ثانویه دو دسته متفاوت دارد؛ بازارهای حراج و بازارهای سفتهبازی یا نوسانگیری. سرمایه جدید از طریق سهام و اوراق قرضهای که در بازار سرمایه اولیه منتشر و به سرمایهگذاران عرضه میشود، تامین میشود.
در حالی که معاملهگران و سرمایهگذاران متعاقبا آن اوراق را در بازار سرمایه ثانویه بین یکدیگر خریداری میکنند و میفروشند؛ شرکتهایی که سرمایه خود را افزایش میدهند میتوانند از طریق سرمایهگذاری خطرپذیر یا با ریسک معین به دنبال جذب تامین مالی باشند.
زمانی که سهام برای نخستینبار به صورت عمومی در بازار سهام عرضه میشود، میتوانند بیشترین مبلغ را از طریق عرضه اولیه عمومی به دست آورند. ویژگی تعیینکننده بازار ثانویه این است که سرمایهگذاران بین خود معامله میکنند.
یعنی در بازار ثانویه، سرمایهگذاران اوراق بهادار منتشرشده قبلی را بدون دخالت شرکتهای ناشر معامله میکنند. به عنوان مثال اگر سهام شرکت آمازون خریداری شود، فقط با سرمایهگذار دیگری که سهام آمازون را در اختیار دارد، ارتباط برقرار میشود. شرکت آمازون مستقیما با این تراکنش درگیر نیست.
در بازارهای بدهی، در حالی که اوراق قرضه تضمین میشود که ارزش اسمی کامل را در سررسید به صاحب خود بپردازد، این تاریخ اغلب سالهای آینده است. در عوض، دارندگان اوراق قرضه میتوانند اوراق قرضه را در بازار ثانویه با سود خالص بفروشند.
جلوگیری از افت بیشتر بازار سرمایه
براساس این گزارش، بازار سرمایه بهار منفی داشت. هرچند در دو روز ابتدایی فعالیت بورس در تابستان شاهد مثبت شدن کمتوان بورس بودیم؛ اما همچنان صفهای عرضه از فروشندگان خالی نشده است. با وجود اخبار خوبی که راجع به کاهش نرخ بهره و افزایش نرخ دلار نیما تا محدوده ۴۳ هزار تومان اتفاق افتاده است.
جریان پول ترجیح میدهد به واسطه ریسکهای سیاسی تماشاچی بازار باشد. در چنین فضایی بهترین استراتژی بهنظر ایجاد محدودیت نرخ اخزا و اوراق باشد. این موضوع تنها راه ممکن برای جلوگیری از افت بیشتر بازار سرمایه بود. حتی برخی اقدامات از قبیل تزریق پول از صندوق توسعهملی به بازار سرمایه نمیتواند گرهگشای تالار شیشهای نشد.
بستر رشد بازار سرمایه باتوجهبه قیمتهای حال حاضر و کاهش نرخ بهره بیشازپیش فراهم شده است. اما فعلا سهامداران سیگنال ورود دریافت نکردهاند.