طی ۳ دهه گذشته احیای بافت‌های فرسوده روی کاغذ باقی مانده بود تا اینکه در دولت سیزدهم شتاب گرفت. به طوری که گفته می‌شود از سال ۱۴۰۰ تا کنون فرآیند نوسازی بیش از ۲۷۷هزار و ۶۰۵ واحد آغاز شده که تاکنون ۸۷ هزار واحد از این تعداد به بهره‌برداری رسیده است. در واقع نسبت به برنامه ابلاغی تحقق ۷۵ درصدی داشته است. 
با اینکه دولت سیزدهم در احیای بافت‌های فرسوده عملکرد مناسبی داشته است، اما از آنجایی که بیش از ۳۲ درصد جمعیت کشور در این محدوده زندگی می‌کنند، دولت‌های بعدی هم باید در این مسیر حرکت کنند تا بتوان بناهای ناپایدار را از وضعیت اورژانسی خارج کرد؛ چرا که در صورت وقوع زلزله و بلایای طبیعی مقاومتی ندارند و با فاجعه بزرگی مواجه خواهیم شد که تلفات جانی و مالی درپی خواهد داشت.  
روزنامه «خانمان» در شماره امروز به بررسی احیای بافت‌های فرسوده پرداخته است که در ادامه می‌خوانید.

 نوسازی بافت‌های فرسوده شتاب گرفت
در همین زمینه مجید گودرزی، کارشناس بازار مسکن‌ به «خانمان» گفت: نوسازی بافت‌های فرسوده در دولت سیزدهم شتاب گرفت، چون این بافت‌ها ظرفیت‌های بسیار خوب و زیرساخت‌های لازم برای توسعه سکونت‌‌های مردم را دارد. همچنین از آنجایی که مساحت بافت‌های در کشور به ۳۰۰ هزار هکتار می‌رسد، لازم بود در این زمینه اقداماتی انجام شود؛ چراکه در صورت وقوع بلایای طبیعی، با تلفات جانی و مالی مواجه می‌شویم. 

 چالش‌های پیش‌روی نوسازی
گودرزی به چالش‌هایی که بافت‌های فرسوده در مسیر نوسازی با آن مواجه هستند، اشاره کرد و گفت: به علت این‌که اکثر اسناد بافت‌های فرسوده قولنامه‌ای هستند، برای اخذ وام بانکی و حتی خدمات عمومی نظیر انشعاب آب با چالش مواجه هستند که اخیرا بحث صدور سند رسمی برای این‌ بافت‌ها مطرح شده است. همچنین‌ تسهیلاتی هم برای احیای بافت‌های فرسوده در نظر گرفته شده است.
این کارشناس بازار مسکن در پاسخ به این سوال که آیا وامی که برای نوسازی بافت‌های فرسوده در نظر گرفته‌اند، کافی است و بانک‌ها در این زمینه همکاری می‌کنند، گفت: از یک طرف اگر وام افزایش یابد، مردم قدرت بازپرداخت ندارند. از طرف دیگر با این وام‌ها نمی‌توان اقدام به ساخت مسکن کرد؛ به همین علت بخش مسکن در بن‌بست قرار گرفته است.
وی در پاسخ به بخش دوم سوال گفت: بانک‌ها در این زمینه تمایلی به همکاری ندارند؛ چراکه سوداگری در بازار مسکن جذابیت بسیار بالایی دارد. براساس آمار منتشرشده در ۸ سال دولت روحانی، قیمت مسکن سالانه ۹۰.۶ درصد افزایش یافته است. طبیعتا وقتی بانک‌ها با خرید و دپوی مسکن سالی ۹۰.۶ درصد بازدهی داشته باشند، وام با سود ۲۳ درصدی نخواهند داد که البته طبیعی است و باید از جذابیت‌، سوداگری بخش مسکن و قیمت‌گذاری ناصواب کاسته شود تا بانک‌ها در زمینه اعطای وام فعال شوند.
وی افزود: شاهد هستیم کوتاهی بانک‌ها در اعطای وام، فقط مختص به وام نوسازی بافت‌های فرسوده نبوده و بانک‌ها در طرح نهضت ملی مسکن هم دولت را با چالش مواجه کرده‌اند.
گودرزی ادامه داد: از چالش‌های دیگر نوسازی بافت‌های فرسوده باید به فرآیند اخذ مجوز از شهرداری اشاره کرد که به یک چالش در صنعت ساختمان تبدیل شده است. درواقع نه تنها به علت پول‌های بی‌حساب و کتابی که از مردم می‌گیرند ساخت‌وساز کاهش یافته است، بلکه شهرداری هم متضرر می‌شود، چراکه مجبور است بودجه خود را اصلاح بزند.

 مسیری که دولت بعد باید ادامه دهد
وی در پاسخ به این سوال که آیا دولت جدید هم باید این رویه را دنبال کند و بی‌توجهی دولت چهاردهم به نوسازی بافت‌های فرسوده چه تبعاتی دارد، گفت: متاسفانه دولت‌های اصلاح‌طلب کارنامه خوبی در بخش مسکن ندارند. به طوری‌که بی‌توجهی به بافت‌های فرسوده در دولت‌های قبل دیده شده است. به هر حال امیدوارم دولت جدید به سروسامان دادن به بخش مسکن کمک کند، چون یک نیاز ضروری و غیرقابل تعویق است. همچنین از دولت جدید درخواست می‌کنیم که موانع و محدودیت‌های عمدی را در حوزه مسکن برطرف کند. برای مثال در دولت خاتمی آقای عبدالعلی‌زاده به صراحت گفت «اجازه ندادم یک وجب به حریم شهرها اضافه شود» در صورتی که در تمام کشورهای دنیا حریم شهرها به اندازه نیاز مردم گسترش می‌یابد و اینکه بخواهیم به یک کمبود به طور عمدی بی‌توجهی کنیم؛ نه کمک به محیط‌زیست است و نه اقتصاد، بلکه بحران‌زا خواهد بود. چراکه ظرفیت‌های بزرگی به‌خصوص در بخش مسکن وجود دارد.
این‌ کارشناس بازار مسکن در پاسخ به این سوال که دلیل استقبال مردم از نوسازی بافت‌های فرسوده چیست، گفت: دسترسی به امکانات شهری بسیار آسان است و از آنجایی این‌ بافت‌‌ها از قدیم‌الایام ایجاد شده‌اند؛ مراکز تجاری، سیاسی و اقتصادی شهرها در آنجا واقع شده‌‌اند. به این ترتیب بافت‌های فرسوده نسبت به حاشیه شهرها ظرفیت بهتری دارند، برخلاف شهرک‌های اقماری که باید این امکانات در آنها ایجاد شود. بنابراین استقبال از سکونت در بافت‌های فرسوده طبیعی است و ریشه در ظرفیت‌های بالقوه بافت‌های فرسوده دارد.
گودرزی در پاسخ به این سوال که بافت‌های فرسوده در چه مناطقی از تهران و شهرستان‌ها بیشتر دیده می‌شود، گفت: بافت‌های فرسوده در اطراف بازار بزرگ تهران بیشتر به چشم می‌خورند. همچنین در برخی شهر‌های اطراف کلان‌شهرها هم دیده می‌شود، نظیر شهرری که قدمتش از تهران بیشتر است. این مناطق به علت محدودیت‌ها و سیاست‌های غلط شهرداری‌ها امکان بازسازی نداشته‌اند. همچنین موارد دیگر به قولنامه‌ای بودن و اختلاف بین وراث برمی‌گردد.
​​​​​​​
 وام باید افزایش یابد
همچنین فرشید ایلاتی، کارشناس بازار مسکن به «خانمان» گفت: طی یک ‌سال اخیر نوسازی بافت‌های فرسوده شتاب خوبی داشته است؛ به ‌طوری که در کلان‌شهرها شاهد رشد 100 درصدی صدور پروانه بوده‌ایم. البته در پیشرفت نوسازی بافت‌های فرسوده بسته ۱۹‌بندی تشویقی موثر بود.
وی در پاسخ به این سوال که آیا میزان وامی که برای نوسازی بافت‌های فرسوده در نظر گرفتند کافی است یا خیر، گفت: مبلغ این وام هزینه‌ها را به طور کامل پوشش نمی‌دهد و باید تقویت شود، اما انگیزه خوبی بود تا مردم دست به نوسازی بناهای ناپایدار بزنند.

 باید از وقوع فاجعه پیشگیری کرد
ایلاتی در پاسخ به این سوال که آیا دولت چهاردهم باید در مسیر نوسازی بافت‌های فرسوده حرکت کند، گفت: حتما، چون بسیاری از شهرها روی گسل قرار گرفته‌اند و وقوع بلایای طبیعی می‌تواند آسیب‌های مالی و جانی وارد کند. به این ‌ترتیب باید پیشگیری‌های لازم قبل از وقوع حادثه انجام شود تا با تلفات کمتری مواجه باشیم. 
این کارشناس بازار مسکن در پاسخ به این سوال که آیا گران شدن مسکن در استقبال از نوسازی بافت‌های فرسوده موثر بوده است، گفت: بله، از سوی دیگر از آنجایی که زیرساخت‌های لازم در این مناطق وجود دارد و برای سکونت‌پذیری آماده هستند، مردم ترجیح می‌دهند دست به نوسازی بناهای قدیمی و فرسوده بزنند.
فرشید ایلاتی، کارشناس بازار مسکن همچنین در پاسخ به این سوال که آیا بهتر نبود به جای ساخت نهضت ملی مسکن دولت دست به نوسازی بافت‌های فرسوده می‌زد، گفت: باید از تمام ظرفیت‌ها بهره برد و نمی‌توان با تکیه بر نوسازی بافت‌های فرسوده بازار مسکن را سروسامان داد. از سوی دیگر امکان ندارد از لحاظ شهرسازی تراکم و ترافیک بافت‌های فرسوده بیشتر شود.