
صندوقها چه بر سر بورس آوردند؟
صندوقهای سرمایهگذاری نقش مهمی در تقویت رشد اقتصادی بهویژه در مواقع بحرانی و رکود دارند. اما در بستر یک اقتصاد شفاف و قابل پیشبینی این امر میتواند صدق کند. در کشور ما که اقتصاد قابل پیشبینی نیست و بعضا شاهد تصمیمات خلقالساعه هستیم، ماجرا متفاوت میشود. هرچند میتوان بر نقش موثر صندوقهای فعال در بورس تاکید داشت و از آن راهکاری حرفهای، آسان و کمهزینه برای سرمایهگذاری در بورس یاد کرد، اما در بستر اقتصاد مبهم و غیرقابل پیشبینی ایران، صندوقهای سرمایهگذاری با برخی خطرات و چالشها روبهرو هستند که بر بازار سرمایه تاثیرگذار است.
فرشید عفتی باران، مدیر برنامهریزی صندوق ۳۶۰ در گفتوگو با صدای بورس درخصوص تاثیرگذاری صندوقهای سرمایهگذاری بر بازار سرمایه گفت: صندوقهای سرمایهگذاری همیشه جزو مهمترین ارکان بازارهای مالی و سرمایه در دنیا بوده است و کشور ایران هم جدا از این موضوع نیست. اگر به اعداد و ارقامی که در صندوقها منتشر شده، نگاهی کنیم، حدود ۸۵۰ هزار همت پول نزد صندوقها است که نزدیک به ۱۲ درصد نقدینگی کشور را تشکیل میدهد. واضح است که این صندوقها چقدر در بازار دارایی و مالی حائز اهمیت است.
وی ادامه داد: اما از آنجایی که بخشی از این صندوقها، به صورت صندوقهای قابل معامله و ETFهایی که در بورس قرار دارند و بخشی از بازار بورس را هم تشکیل میدهند، میتوانند بازار سرمایه را هم تحت تاثیر قرار دهند و هر گونه تغییر یا بازدهی در عملکرد آنها تاثیرگذار است.
عفتی باران افزود: در سال ۱۴۰۲ ارزش معاملات در بازار بورس افزایش پیدا کرده است و این رشد، باعث تحت تاثیر قرار دادن شاخص کل هم بوده و از طرفی تمامی صندوقها رقیب خرید و فروش سهام در بورس هستند و کسانی که علاقهمند به سرمایهگذاری در بازار سرمایه هستند در معاملات سهام و یا در صندوقها سرمایهگذاری کرده و از سود و منفعت آن بهرهمند شدهاند .
این کارشناس اقتصادی بیان کرد: اگر عملکرد صندوقها بهتر از بازدهی بازار یا شاخص بورس باشد، باعث میشود که سهامداران، سرمایهگذاران و مردم پول را به سمت صندوقها ببرند که عملکرد و بازدهی بهتر و نتیجه مطلوبتری را برای آنها دارد، درنتیجه پول از طریق بورس وارد صندوقها میشود و همچنین برعکس، اگر به هر علتی عملکرد صندوقها خوشایند نباشد، پول از صندوقها خارج و وارد بازار بورس میشود و خرید و فروش سهام افزایش یافته و ارزش معاملات سهام هم صعود خوبی میگیرد.
عفتی باران تصریح کرد: هرگونه شوک و اتفاقی میتواند تاثیر بسزایی بر بازار سرمایه اعم از صندوقها بگذارد، در این باره میتوان به بخشنامه جدیدی که منتشر شده، اشاره کرد که بروز این اتفاق باعث اخذ مالیات از صندوقها و همچنین خروج پول از صندوقها بیشتر شده و این حجم از پول وارد بازارهای موازی شده است.
مدیر برنامهریزی صندوق ۳۶۰ ادامه داد: بازارهای موازی داراییهایی نظیر طلا، سکه و دلار است و تاثیر بسیار زیادی بر بازار سرمایه و دارایی میگذارد و این عوامل تاثیرگذار بر عملکرد صندوقها و بازار سرمایه باعث تصمیمگیریهای شبانه و تاثیر آنها بر عملکرد صندوقها است.
این کارشناس اقتصادی تصریح کرد: از دیگر عوامل مهم و تاثیرگذار میتوان به نرخ سود بانکی اشاره کرد که هر میزان نرخ سود بانکی بیشتر باشد، نرخ سود صندوقها هم قاعدتا بیشتر میشود و این امر باعث سختتر شدن کار صندوقها خواهد شد. درنتیجه دارایی ریسکی را خریداری میکنند که دچار ناپایداری برای صندوق میشود. اگر بخواهم به عوامل بیشتری اشاره کنم، رونق و رکود بورس هم دور از این مسئله نیست که میزان رونق و رشد بورس بیشتر باشد، پول از صندوقها خارج و وارد بازار سهام میشود. البته اگر کل شاخص بورس و روندکل سهام مثبت باشند، عملکرد بازار و صندوقها مثبت خواهد شد، اما اگر این دو در بازه طولانیمدت مثبت باشند، عملکرد بازار سرمایه بهتر خواهد بود.
عفتی باران در مورد اثر تورم بر این مسئله گفت: با افزایش تورم نرخ سودی که صندوقها پرداخت میکنند، هم باید افزایش پیدا کند تا بتواند تورم را جبران کند و این کار را برای صندوقها بسیار سختتر میکند. رشد قیمت داراییهای موازی نظیر طلا، سکه، خودرو و مسکن باعث میشود میزان ورود و خروج پول از صندوقها افزایش پیدا کند .
وی ادامه داد: اخذ مالیات ۱۰درصدی سبب خارج شدن پول از صندوقهای درآمد ثابت شده که حدود ۵۵۰ همت پول در صندوقهای درآمد ثابت وجود دارد. زمانی که مردم بخواهند پول را از این صندوقها خارج کنند، صندوقها هم برای پرداخت پول مردم باید سهامها را بفروشند. درنتیجه فشار در بازار بورس زیاد میشود و فشار بازار بورس باعث میشود، گروهی که پیرو لیدرهای بازار و صندوقها هستند، پشت سر این لیدرها حرکت کنند و با این اتفاق فشار فروش بیشتر میشود و زمانی که فشار فروش بیشتر شود، موجب تشکیل صفهای فروش و کاهش ارزش و شاخص بازار خواهد شد. با این بخشنامه میتوان انتظار داشت در بازه کوتاهمدت شاخص بورس دچار ریزش و کاهشی شود.
این کارشناس اقتصادی گفت: اما این امر برای مردم منفعتی ندارد و بیشتر کمکحالی برای دولت است، به خاطر اینکه طبق آمارها حدود ۶۵ درصد نقدینگی یعنی حدود ۴۵۰۰ همت پول در سپردههای مدتدار، میانمدت و بلندمدت وجود دارد که یک حساب سرانگشتی نرخ سود ۲۱ درصدی حداقلی و اخذ مالیات ۱۰ درصدی دولت سالی حداقل ۱۲ هزار میلیارد تومان درآمد از این مورد بیان شده دارد، از این مورد کل درآمدی که دولت از مالیات بر ثروت ۶ ماه اخیر ۱۴۰۲ داشته، ۵۰ همت بوده است .
مدیر برنامهریزی صندوق ۳۶۰ گفت: باید توجه داشت خروج پول از صندوقها و کاهش شاخص بورس تاثیر منفی و ناخوشایندی برای مردم دارد و این امر موجب خواهد شد مردم به بازارهای موازی روی آورند که خرید و فروش در این بازارها غیرقابل رهگیری بوده و دولت نمیتواند مالیاتی از آنها بگیرد و این حجم از دارایی وارد بازار شده و موجب افزایش تقاضا برای این اقلام میشود، اما برای دارایی مثل مسکن دولت میتواند مالیات بگیرد، اما برای دلار و سکه خیر و افزایش این داراییها موجب افزایش و رشد تورم هم میشود.
فرشید عفتی باران، مدیر برنامهریزی صندوق ۳۶۰ در گفتوگو با صدای بورس درخصوص تاثیرگذاری صندوقهای سرمایهگذاری بر بازار سرمایه گفت: صندوقهای سرمایهگذاری همیشه جزو مهمترین ارکان بازارهای مالی و سرمایه در دنیا بوده است و کشور ایران هم جدا از این موضوع نیست. اگر به اعداد و ارقامی که در صندوقها منتشر شده، نگاهی کنیم، حدود ۸۵۰ هزار همت پول نزد صندوقها است که نزدیک به ۱۲ درصد نقدینگی کشور را تشکیل میدهد. واضح است که این صندوقها چقدر در بازار دارایی و مالی حائز اهمیت است.
وی ادامه داد: اما از آنجایی که بخشی از این صندوقها، به صورت صندوقهای قابل معامله و ETFهایی که در بورس قرار دارند و بخشی از بازار بورس را هم تشکیل میدهند، میتوانند بازار سرمایه را هم تحت تاثیر قرار دهند و هر گونه تغییر یا بازدهی در عملکرد آنها تاثیرگذار است.
عفتی باران افزود: در سال ۱۴۰۲ ارزش معاملات در بازار بورس افزایش پیدا کرده است و این رشد، باعث تحت تاثیر قرار دادن شاخص کل هم بوده و از طرفی تمامی صندوقها رقیب خرید و فروش سهام در بورس هستند و کسانی که علاقهمند به سرمایهگذاری در بازار سرمایه هستند در معاملات سهام و یا در صندوقها سرمایهگذاری کرده و از سود و منفعت آن بهرهمند شدهاند .
این کارشناس اقتصادی بیان کرد: اگر عملکرد صندوقها بهتر از بازدهی بازار یا شاخص بورس باشد، باعث میشود که سهامداران، سرمایهگذاران و مردم پول را به سمت صندوقها ببرند که عملکرد و بازدهی بهتر و نتیجه مطلوبتری را برای آنها دارد، درنتیجه پول از طریق بورس وارد صندوقها میشود و همچنین برعکس، اگر به هر علتی عملکرد صندوقها خوشایند نباشد، پول از صندوقها خارج و وارد بازار بورس میشود و خرید و فروش سهام افزایش یافته و ارزش معاملات سهام هم صعود خوبی میگیرد.
عفتی باران تصریح کرد: هرگونه شوک و اتفاقی میتواند تاثیر بسزایی بر بازار سرمایه اعم از صندوقها بگذارد، در این باره میتوان به بخشنامه جدیدی که منتشر شده، اشاره کرد که بروز این اتفاق باعث اخذ مالیات از صندوقها و همچنین خروج پول از صندوقها بیشتر شده و این حجم از پول وارد بازارهای موازی شده است.
مدیر برنامهریزی صندوق ۳۶۰ ادامه داد: بازارهای موازی داراییهایی نظیر طلا، سکه و دلار است و تاثیر بسیار زیادی بر بازار سرمایه و دارایی میگذارد و این عوامل تاثیرگذار بر عملکرد صندوقها و بازار سرمایه باعث تصمیمگیریهای شبانه و تاثیر آنها بر عملکرد صندوقها است.
این کارشناس اقتصادی تصریح کرد: از دیگر عوامل مهم و تاثیرگذار میتوان به نرخ سود بانکی اشاره کرد که هر میزان نرخ سود بانکی بیشتر باشد، نرخ سود صندوقها هم قاعدتا بیشتر میشود و این امر باعث سختتر شدن کار صندوقها خواهد شد. درنتیجه دارایی ریسکی را خریداری میکنند که دچار ناپایداری برای صندوق میشود. اگر بخواهم به عوامل بیشتری اشاره کنم، رونق و رکود بورس هم دور از این مسئله نیست که میزان رونق و رشد بورس بیشتر باشد، پول از صندوقها خارج و وارد بازار سهام میشود. البته اگر کل شاخص بورس و روندکل سهام مثبت باشند، عملکرد بازار و صندوقها مثبت خواهد شد، اما اگر این دو در بازه طولانیمدت مثبت باشند، عملکرد بازار سرمایه بهتر خواهد بود.
عفتی باران در مورد اثر تورم بر این مسئله گفت: با افزایش تورم نرخ سودی که صندوقها پرداخت میکنند، هم باید افزایش پیدا کند تا بتواند تورم را جبران کند و این کار را برای صندوقها بسیار سختتر میکند. رشد قیمت داراییهای موازی نظیر طلا، سکه، خودرو و مسکن باعث میشود میزان ورود و خروج پول از صندوقها افزایش پیدا کند .
وی ادامه داد: اخذ مالیات ۱۰درصدی سبب خارج شدن پول از صندوقهای درآمد ثابت شده که حدود ۵۵۰ همت پول در صندوقهای درآمد ثابت وجود دارد. زمانی که مردم بخواهند پول را از این صندوقها خارج کنند، صندوقها هم برای پرداخت پول مردم باید سهامها را بفروشند. درنتیجه فشار در بازار بورس زیاد میشود و فشار بازار بورس باعث میشود، گروهی که پیرو لیدرهای بازار و صندوقها هستند، پشت سر این لیدرها حرکت کنند و با این اتفاق فشار فروش بیشتر میشود و زمانی که فشار فروش بیشتر شود، موجب تشکیل صفهای فروش و کاهش ارزش و شاخص بازار خواهد شد. با این بخشنامه میتوان انتظار داشت در بازه کوتاهمدت شاخص بورس دچار ریزش و کاهشی شود.
این کارشناس اقتصادی گفت: اما این امر برای مردم منفعتی ندارد و بیشتر کمکحالی برای دولت است، به خاطر اینکه طبق آمارها حدود ۶۵ درصد نقدینگی یعنی حدود ۴۵۰۰ همت پول در سپردههای مدتدار، میانمدت و بلندمدت وجود دارد که یک حساب سرانگشتی نرخ سود ۲۱ درصدی حداقلی و اخذ مالیات ۱۰ درصدی دولت سالی حداقل ۱۲ هزار میلیارد تومان درآمد از این مورد بیان شده دارد، از این مورد کل درآمدی که دولت از مالیات بر ثروت ۶ ماه اخیر ۱۴۰۲ داشته، ۵۰ همت بوده است .
مدیر برنامهریزی صندوق ۳۶۰ گفت: باید توجه داشت خروج پول از صندوقها و کاهش شاخص بورس تاثیر منفی و ناخوشایندی برای مردم دارد و این امر موجب خواهد شد مردم به بازارهای موازی روی آورند که خرید و فروش در این بازارها غیرقابل رهگیری بوده و دولت نمیتواند مالیاتی از آنها بگیرد و این حجم از دارایی وارد بازار شده و موجب افزایش تقاضا برای این اقلام میشود، اما برای دارایی مثل مسکن دولت میتواند مالیات بگیرد، اما برای دلار و سکه خیر و افزایش این داراییها موجب افزایش و رشد تورم هم میشود.