با آغاز فصل سرما توجه‌ها از برق مورد نیاز کارخانه‌ها به سمت گاز می‌رود. چرا که در سال‌های اخیر قطعی گاز کارخانه‌ها حاکی از کمبودهایی در زمینه تامین انرژی در کشور بوده است. کشوری که خود در زمره سه ذخایر بزرگ نفت و گاز است!  گرچه برخی از کارخانه‌ها مانند تولید فولاد به صورت کوره بلند نیاز آنچنانی به گاز ندارند، اما مطمئنا برای بسیاری از واحدهای صنعتی مهم است که گاز واحد تولیدی آنها قطع نشود. اما با تصویب مجلس، دولت موظف شد تا یارانه نفت و گاز در معادن و پروژه‌های نفت و گاز و صنایع بالادستی را کاهش دهد، به طوری که تا انتهای برنامه حداقل ۵۰ درصد کاهش یارانه صورت گیرد.
گفت‌وگوی حمیدرضا رستگار، رئیس اتحادیه آهن و فولاد تهران با بازار را درباره «تامین سوخت و نیازهای فولادی‌ها به گاز» در ادامه می‌خوانید.

  در مورد مصوبه جدید مجلس، یارانه انرژی چگونه تعلق می‌گیرد؟ آیا گاز هم شامل آن می‌شود؟
بر اساس آمارها دومین کشور تولیدکننده فولاد هستیم، پس حفظ این جایگاه نیاز به حمایت دارد. دولت باید برای مصارف داخلی، صادرات و حامل‌های انرژی از جمله گاز برنامه‌ریزی کند تا قیمت معین شده نیز در جهت حمایت از تولید و کمک به تولیدکننده باشد. تعرفه جدید هنوز به دست من نرسیده است. تولیدکنندگان پیش از این و در ابتدا مورد حمایت بودند و بسیار موضوع خوبی بود، اما در حال حاضر با توجه به اینکه قیمت تمام‌شده برای دولت هم افزایش یافته، لذا تعرفه‌هایی که برای حامل‌های انرژی در نظر گرفته می‌شود، باید مشخصا برای تولید مفید باشد.
برخی از کارشناسان عقیده دارند که صرفه‌جویی مورد نیاز صنعت است، اما برخی می‌گویند در حین انتقال انرژی هدررفت بسیار رخ می‌دهد.
برای دستیابی به صرفه‌جویی انرژی نیاز به به‌روزرسانی دستگاه‌های کارخانه‌ها داریم. اگر می‌خواهیم صرفه‌جویی اتفاق بیفتد دستگاه‌ها و نحوه تولید باید مجددا مورد بررسی قرار بگیرند و به‌روزرسانی شوند. همه سیستم‌ها با تکنولوژی روز بازسازی شوند، مطابق با کارخانه‌هایی که در کشورهای دیگر مورد بهره‌برداری قرار گرفته‌اند که این موضوع مستلزم هزینه زیاد است، اما در صورت انجام هم به نفع تولیدکننده است، هم به نفع کشور.

  در خبرها آمده که دولت در تعیین بازار ایران از بازار هنری‌هاب آمریکا الگو گرفته، آیا این خبر صحیح است؟
این خبر را من هم شنیدم، اما اطلاع دقیقی راجع به این موضوع ندارم. همانطور که می‌دانید در کشورهای دیگر تمام موضوعات در بورس‌ها و توسط بخش خصوصی تعیین می‌شود، دقیقا تمام تولیدات و در بورس عرضه می‌شود، اما در کشور ما عمدتا تمام تولیدات مهم در دست دولت قرار دارد و بخش خصوصی وجود ندارد که رقابت در این میان اتفاق بیفتد. این دولتی بودن گرچه از جهاتی خوب و مناسب است، اما از جهاتی نیز مفید نیست. این تعرفه‌ها و وضع قوانین اگر قرار است تعیین شوند، باید متناسب با شرایط کشور ما باشد، نه کشور آمریکا یا اروپایی‌ها؛ شرایط هر کشور تفاوت دارد.
از طرفی ما جزو چند کشور تولیدکننده اصلی گاز هستیم. این منبع طبیعی در اختیار ما قرار گرفته و ما نباید خودمان را با کشور اروپایی که گاز را از کشور ما و روسیه به عنوان مثال می‌خرند، مقایسه کنیم و در اختیار تولیدات ملی و صنایع کشور قرار بگیرد. اسراف در مصرف بی‌رویه نشود. قیاس با کشورهای دیگر اشتباه است و باید با توجه به شرایط خودمان با عملکرد خود قیاس شویم.

  نرخ جهانی سوخت در میان سال‌های ۱۳۹۰ تا ۱۳۹۹ سیر نزولی داشته، تاثیر این موضوع بر قیمت داخل کشور چیست؟
ما زیاد تفاوت نداشتیم، زیرا شرایط ما با کشورهای دیگر تفاوت دارد و متاثر از شرایط جهانی نیستیم. اگر سوخت نیاز به واردات داشتیم، مجبور بودیم که متناسب با شرایط جهانی خود را وفق دهیم، اما در حال حاضر شرایط داخل قیمت گاز را تنظیم می‌کند.

  اگر گران هم شود تاثیر ندارد؟
نخیر تاثیر ندارد، اگر اثری هم داشته باشد به هیچ وجه چشمگیر نیست.

  در رابطه با فناوری کاهش‌دهنده مصرف گاز بگویید تعامل کارخانجات و شرکت‌های دانش‌بنیان به چه میزان است؟
برخی از شرکت‌های دانش‌بنیان در زمینه کاهش‌دهنده مصرف گاز به کمک کارخانه‌ها آمده‌اند. این شرکت‌ها نشان داده‌اند که در تمام زمینه‌ها استعداد در کشور وجود دارد و حرکت‌های بسیار خوبی هم اتفاق افتاده است، اما باید توضیحات بیشتری به مردم علاقه‌مند به سرمایه‌گذاری در این مورد داده شود.
به نظر می‌رسد که عامه مردم راجع به این موضوع اطلاعات زیادی ندارند. در صورت حمایت و مورد توجه قرار گرفتن در تمام زمینه‌ها به‌خصوص سوخت می‌توانند اثر خوبی داشته باشند. مضاف بر اینکه بسیاری از منابع ما به علت استفاده و بهره‌برداری به روش‌های سنتی و قدیمی ‌در حال هدررفت است. اگر در کشور از شرکت‌های دانش‌بنیان بهره بگیریم و حمایت دولت و بخش خصوصی نیز کمک‌کننده باشد، بسیار زودبازده و مفید برای ارزش‌آفرینی و ارزش‌افزوده‌آوری می‌تواند باشد.

  در کارخانه‌های فولاد سوخت جایگزین گاز از چه سوختی استفاده می‌شود؟ انرژی‌های تجدیدپذیر چه جایگاهی در میان تولیدات فولادی دارد؟
آمارهای بسیار جزئی از کارخانه‌هایی وجود دارد که با کمک شرکت‌های دانش بنیان‌ توانسته‌اند مصرف سوخت خود را کاهش دهند؛ گرچه بهترین گزینه سوخت در کشور گاز است، اما برخی مناطق از منابع خورشیدی یا دیگر انرژی‌ها در کنار گاز استفاده می‌کنند.

  با توجه به اینکه دارای دومین ذخایر و تولیدکننده سوم هستیم، چرا مشکل قطعی داریم؟
عدم برنامه‌ریزی و بی‌توجهی به شرایط مصرف و خدماتی که باید در این موضوع مورد توجه قرار بگیرد، باعث بروز این مشکلات شده است. از این رو به نظر می‌رسد برنامه‌ریزی و اجرا نیاز به بررسی مجدد دارد.

  در حال حاضر سوخت گاز همراه نفت چقدر است و در کجا می‌شود از آن استفاده کرد؟
در حال حاضر نمی‌توانم آمار دقیق را اعلام کنم، اما اینکه کجا بشود از این سوخت استفاده کرد، پیشنهاد این است که گاز برای ارزآوری و موضوعات ارزی بهترین مصرف پس از مصارف داخلی بحث صادرات است. باید صادرات به کشورهای هدف صورت گیرد، مردم تمام مشکلات را کامل دیده و درک کرده‌اند، پس باید به آنها اهمیت بدهند و کار به خودشان واگذار شود. همچنین پیگیری موضوعات اقتصادی و سیاست‌گذاری‌های ما باید از طریق بخش خصوصی انجام شود.